КЕТЕХОВ Cеpгей Николаевич

Дата и место рождения: октябрь 1937 г. в с. Оросу Верхневилюйского района.
Образование: Вилюйское педагогическое училище им. Н.В. Чернышевского в 1957г., ЯГУ ИО 1963 г.
Работал директором ВВВШ и учителем истории с 1964 по 1987 гг.
Педагогический стаж: 23 года.
Награды: Отличник народного просвещения РФ.

Cеpгей Николаевич КЕТЕХОВ - киhи кэрэмэhэ, до5ор чулуута этэ

Мин 1962 сыллаахха СГУ бутэрэн Исидор Барахов аатынан оскуола5а сана учууталлаан эрэрим. Алтынньы ыйга оскуола учууталларын отчуоттуур - быыбардыыр комсомольскай мунньа5а буолбута. Сергейдин мин онно аан бастаан билсибитим. Кини оччолорго комсомол райкомугар улэлиир этэ. Мунньах кэнниттэн оскуола5а тохтоон уhуннук кэпсэппиппит, дьиэлэрбитигэр аргыстаhан кэлбиппит. Сергей ийэтин кытта Варламов о5онньор дьиэтигэр олороллор этэ. Эдэр дьон быhыытынан субботниктарга, вечердэргэ, курэхтэhиилэргэ бииргэ сылдьар буолбуппут. Сергей волейболга учугэйдик оонньооччу, сахалыы ыстаныыларга, урдугу уонна ыраа5ы ойууга учугэй тумуктэрдээх этэ, курэхтэhиилэргэ барытыгар активнай ба5айытык кыттан иhээччи, хаhан да санаатын туhэрээччи суо5а.

1963 - 64 с. уерэх дьылыгар биhиги оскуола5а кэлэн производственнай уерэх учууталынан бутэрбитэ. Бу дььл Тутасов Юрий Данилович физкультура5а учууталлаабыта, уhуен бииргэ сылдьарбыт. 1964 сьл олунньу ыйыгар Сергей Николаевич Юрий биhиэхэ партия райкома сaнa аhыллыахтаах, икки этажтаах оскуола5а директордаа диэбиттэрин эппитэ. Биhиги уhуннук субэлэспиппит уонна Сергейга райком эппитин ьлынарыгар эппиппит. Онон Сергей Николаевич 27 сааhыгар сана оскуола директорынан улэлээн киирэн барбыта уонна бу дьыл маай ыйыгар Луизатынаан ыал буолбуттара. Сана оскуола мебеллэрин булааhын, педагогическай кадрдарынан хааччыллааhын - барытын Сергей Николаевич тургэнник уонна дьоhуннаахтык быhаарыммыта. А5ыйах сьл иhигэр Уеhээ Булуутээ5и 8 кылаастаах оскуола иитэр - уерэтэр улэтин оройуон киинигэр биллэр буолан барбыта, оскуолалар куоталаhыыларыгар элбэхтик бастаталыыр буолбута. Учууталлар предметнэй кабинеттары дирин ис хоhоонноохтук оностубуттара. Оройуонна бастакы программированнай кылаас манна тэриллибитэ. Бу кылаас тэриллиитигэр Сергей Николаевич, Васильев Василий кытта элбэхтик улэлээбитэ. Урдук таhаарылаах педагогическай улэлэрин кердеруулэринэн Сергеева Варвара Ивановна, Емельянова Татьяна Семеновна "Саха АССР оскуолаларын утуелээх учууталларын" аатынан на5араадаламмыттара, хас да киhи, олор истэригэр Сергей Николаевич эмиэ, "РСФСР норуотун уерэ5ириитин отличниктара" буолбуттара.

Кэннихи сылларга оскуола котельнайа элбэх эрэйи уескэппитэ. Кочегардара итирэн хааллахтарына, Сергей тууну быhа бэйэтэ оттооччу, онтон сарсыарда сирэйин сыыhа - халты суунаат 9 чааска, аhаабакка да, оскуолатыгар уруок биэрэ суурээччи. Мин бэйэм хаста да тубэhэн кербутум, Сергейым уу кэhэр саппыкынан тобугун урдунэн aahap ууну кэhэ сылдьан котельнайын отто сатыы сылдьарын. Ол иhин районо5а сэбиэдиссэйдии олорон сана котельнайы туттарарыгар харчы биэрбитим. Котельнайа табыллан дьэ нус - хас учугэйдик уерэтии - иитии улэнэн дьарыгырыах буолан иhэн доруобуйатынан улаханнык сылаабайдаабыта. Ол иhин кердеhен оскуола директорыттан уурайбыта, таптыыр предметын историяны уерэтэр учууталынан анаттарбыта.

Сергей Николаевич киhиэхэ хаhан да куhа5аны малтаччы сирэйинэн этээччи. Ол иhин кинини бииргэ улэлээбит коллегалара, улэhиттэрэ уонна уерэнээччилэрэ диринник убаастыыллар. Олуен а5ай иннинэ мин Сергейга дьиэтигэр сылдьыбытым. Киhим сурдээ5ин уерэн олороро. Оскуоланы 1973 сыллаахха бутэрбит выпусниктара мустаннар директордарын Сергей Николаевиhы улаханнык чиэстээбит этилэр. Сергей Николаевич эппитэ: "Федорович, о5олорум миигин сурдээ5ин соhуттулар уонна уертулэр. Бу курдук хаhан да, ханна да уербэтэ5им. Таах, анаардас килиэбим туhугар сылдьыбатах эбиппин. Кэнники да5аны о5олорум мин ааппын ахтан ааhыыhыктар диэн улаханнык эрэнним...". Сергей Николаевич балыктыырын сурдээ5ин себулуурэ, наар тереебут Opohyтyн арыытыгар илимниирэ. Мин кинини кытта соро5ор сылдьааччыбын. Биирдэ Сергей Николаевич, Юрий Данилович, Тусах Иванович уонна мин буоламмыт Чыбыыда таhыгар баар куеллэргэ кустаабыппыт. Сергей уонна Юрий биир куелгэ закидушкалыы барбыттара, мин Туhахтыын балаакка туруора, чэй ере хаалбыппыт, сотору со5ус буолан баран дьоммут бу тиийэн кэлбиттэрэ. Мин кердэхпунэ, Сергей маhы cоho сылдьара. Ол маhым сордон буолан тахсыбыта. Дьэ улахан сордон этэ. Сергей сордону хатыытыттан тутан баран санныгар уурунна5ына кутуруга сиргэ соhуллара. Аhыы олорон хайдах ылбыттарын уерэ-кете олорон кэпсээбиттэрэ. Сергей Николаевич, кэнники ыалдьан да баран, булка сылдьан бэйэтин олох харыстанааччыта суох, толору балыктаах кууллары суксуспутунэн барааччы, "Тохтоо, биhиги илдьиэхпит", - диэтэхпитинэ; "Оччо5о мин тугу гынабын?" - диэн баран син биир улэлэспитинэн барааччы.

Сергей Николаевич кэргэнигэр, о5олоругар сурдээх бол5омтолоохтук сыhыаннаhааччы, о5олорун кыраларыттан улэ5э уерэтэрэ, бултууругар илдьэттии сылдьара.

Сергей Николаевич - киhи кэрэмэhэ, до5ор чулуута буолаpa.

Иванов Николай Федорович
Саха Республикатын утуелээх учуутала
РСФСР уерэ5ириитин туйгуна
1983 - 93 сс. районо сэбиэдиссэйэ.
17.03.1999 с.

БАРАХОВА Ульяна Тимофеевна

Физическэй культура учуутала
Саха АССР спордун утуелээх маастара
Норуот уepэ5ириитин туйгуна

Оло5ум умнуллубат тугэннэрэ

Мин Уеhээ-Булуу а5ыс кылаастаах оскуолатыгар улэлээбит сылларбын, эдэр сааhым эрчимнээх сылларын, улэ, уеруу дьолун билбит кэмминэн аа5абын уонна бииргэ улэлээбит. суурбут-кеппут коллегаларбар истинник ис сурэхпиттэн махтаныах санаам кэлэр.

Оччолорго оскуола директорынан Сергей Николаевич Кетехов, завуhунан Николай Дмитриевич Васильев, классоводтарынан Татьяна Семеновна Емельянова. Афанасий Поликарпович Мачахов, Гаврил Ксенофонтович Аммосов, Маргарита Дмитриевна, Софронова уо.д.а. улэлээбиттэрэ. Мин сыллаа5ы улэбин о5олор эт-хаан, ей-санаа еттулэринэн сайдалларыгаp анаан комплекснай сыллаа5ы спартакиадаларынан ыытар этим. Кылаастар икки ардыларыгар сылга уонтан тахса улахан куоталаhыылары ыытарбыт. Тиhигин быспакка, араас секция улэлиирэ, Ону таhынан о5олор бэйэлэрэ эрчиллэллэрин ситиспит дьоллоохпун. Холобура, хайыhарга, чэпчэки атлетика5а бэлиэтэммит былааннарынан километрдарын аа5ынан эрчиллэн бе5е буолааччылар. Opohy, Кэнтик оскуолаларын кытта "Дружба, учеба, спорт!" диэн девиhинэн сыл аайы курэхтэhээччибит.

Улахан бол5омтобун спортивнай форма5а уурааччыбын. Kyhyн оскуола аhыллыбытын кэннэ спортивнай форма керуутэ буолар этэ. О5олор кылаастарынан бэйэлэрэ толкуйдаан форма оностооччулар. Онтуларын сылы быhа киэн туттуулаахтык илдьэ сылдьааччылар. Сотору-сотору спортивнай комитет мунньахтаан, куоталаhыыны хайдах ыытар туhунан, хайдах ааспытын, туох ситиhиилээхпитин, итэ5эстээхпитин ырытан иhээччибит. Комитет председателинэн спорду уhулуччу себулуур, тиhигин быспакка дьарыктанар о5олор талыллан улэлээччилэр. Ордук Новиков Виктор, Васильев Вадим, Ильина Лана, Григорьев Виктор, Григорьев Володя, Судинова Наташа, Михайлова Poзa ейденен хаалбыттар. Биир улахан керуу- конкурс олунньу 23 кунугэр ананан ыытыллааччы. О5олор бары байыаннай форма кэтэн, бэл автомат ыhыытыгар-хомуйуутугар кытта курэхтэhэллэр этэ. Саас хаар уулуннар эрэ, туризмна куоталаhааччыбыт. Бy курэхтэhии пионерскай тэрилтэ тереебут кунугэр самыыры, тымныыны аахсыбакка ыытар этибит. Биhиги куоталаhыыбыт, уруоктарбыт хайдах эрэ бырааhыннык курдук, ба5ар спортивнай площадка чугаhыттан да буолуо, музыка до5уhуоллаах буолааччылap. Уруоктан куруу сатыыр о5о суо5ун да кэриэтэ этэ. О5олору эрчийэрим таhынан yчууталлар ГТО нуорматын туттаран, долгуйуу, кулсуу бе5е буолалларын саныыбын. Бэйэм спортивнай ситиhиибин, спорт маастарыгар дылы ууммуппун эмиэ бу оскуоланы кытта ситимниибин. Онон о5олорго махтанабын, кинилэр миигин буhарбыт-хатарбыт дьон буолаллар. Бутэhикпэp, билинни уерэнээччилэр ити традицияиы сутэрбэккэ, куруук эрчиллэн, оскуолаларын чиэhин урдуктук тутуохтарын, доруобай буолуохтарын ба5арабын.